Ten geleide - Een nieuwe hoffelijkheid

Met de titel "De Deugden" werd op vrijdag 13 juli jl. tijdens een openbare vernissage in het spirituele centrum De Roos in Amsterdam de tentoonstelling geopend van de 13 verluchtingen die de kunstschilder Jan de Kok voor het gelijknamige boekje van Herbert Witzenmann heeft gecreëerd. De uitgever Robert Jan Kelder van de  Amsterdamse Stichting Uitgeverij Willehalm Instituut gaf in het Theehuis van de Roos, waar de verluchtingen en de maandmeditatie van juli de muren sieren, een korte lezing onder de titel "De Deugden als basis voor vernieuwing van het graalridderschap" en de kunstenaar een toelichting op zijn tempera schildertechniek. Na de vakantieperiode is de tentoonstelling vanaf maandag  13 augustus weer te zien en wel tot en met 11 september.

Wat er daarna met deze expositie gebeurt, is geheel afhankelijk van de publiekelijke steun die zij weet te generen, dwz. ligt het niet onder meer in uw handen, waarde lezer, wie de volgende regering in dit land gaat vormen, maar ook of de Deugden op hun manier aan de macht kunnen komen. Aan de macht? Ja, worden de Deugden onder de negen hemelse hiërarchieën in de christelijke esoterie niet Machten of Dynamis genoemd, die in het midden staan tussen de Serafijns en de? En is niet de schrijver van het boekje De Deugden, de Duitse filosoof/antroposoof Herber Witzenmann (1905-1988) er wonderlijk wel in geslaagd om die hoge omgangsvormen van de hemelse Machten toegankelijk te makenvoor de lezer met de nodige eigen inspanning van het begrip en de schilder om dit vooral in zijn hierboven afgebeelde titelpagina glansrijk vorm te geven? 

Een reizende tentoonstelling

Het bij deze publiekelijk gelanceerde voorstel is nu om van de expositie onder de huidige titel "De Deugden - Een nieuwe hoffelijkheid" een reizende te maken met allerlei ondersteunde activiteiten zoals lezingen, seminars etc.  Aldus ernaar strevend om de macht van de Deugden, van galerie, kerk of kasteel door stad en land trekkend, in te zetten tegen de allang niet meer zo nieuwe hufterigheid, die reeds enige tijd ons land teistert. Ja, teistert, want zoals tantrist Jan de Boer ook schrijft in zijn artikel "Vertaal je spiritualiteit naar je politieke standpunt" in Koorddanser van juli/augustus (blz. 10) : "Volgens het Sociaal en Cultureel planbureau zijn normen en waarden de belangrijkste kwestie waarover mensen in Nederland zich zorgen over maken. Veel mensen maken zich zorgen over de toenemende verhuftering. Volgens veel Nederlanders in het lontje beangstigend kort." 

De Deugden aan de macht?

Welke partij of coalitie dan ook de politieke macht zal gaan uitoefenen, het zal nooit en te nimmer er in slagen om een werkelijk probaat middel tegen deze verhuftering in te zetten, zoals hardere straffen, sancties etc. want de kwestie van normen en waarden is immers in wezen geen politiek, maar een cultureel, geestelijk probleem. Zoals na te lezen in mijn inleiding "Een nieuwe hoffelijkheid" op de Deugden in aansluiting op het op zich waardevol streven van oud-premier Balkenende om normen en waarden hoog op de politieke agenda te zetten, dient de politiek zich eigenlijk niet direct met normen en waarden te bemoeien, maar in plaats daarvan des te meer om de vorming en handhaving van rechten en plichten. Over de persoonlijke sfeer van normen en waarden moet de overheid dus deze zwijgend in bescherming te nemen, om zich des te meer met de kwestie van rechten en plichten bezig te houden. Dit en niets anders behoort immers tot de kerntaak van de overheid als rechtsstaat. 

Tao On the Road

Deze staat is dus wat de mogelijke omvorming van de nieuwe hufterigheid tot een nieuw hoffelijkheid betreft afhankelijk van doortastende initiatieven van het culturele, geestelijke leven (religie, kunst en wetenschap). In dit kader dient dus het  hier voorgestelde reizende tentoonstellingsproject van de Willehalm Stichting als een soort "Tao on the Road" (dank je wel Jan Errit 'EartHeart" de Vries) gezien te worden.

De allereerste voorwaarde

Om dit Deugdenproject daadwerkelijk van de grond te krijgen is de allereerste voorwaarde dat de 12 verluchtingen en die voor de titelpagina van Jan de Kok, die samen te koop zijn voor €7.500 plus €1250, na het einde van de tentoonstelling niet overgaan in privébezit, maar in het bezit of in bruikleen komen van de Willehalm Stichting. Daarnaast is nog circa €1250 nodig om niet slechts één maandmeditatie te tonen, zoals in de Roos waar die van juli "Onzelfzuchtigheid als de weg naar het menselijke midden wordt catharsis" te lezen is, maar om voor elke verluchting de bijbehorende tekst en meditatie (zie inhoudsopgave) in te lijsten, plus het dekken van diverse onkosten, zoals vervoer, reclame etc. Voor een minimum of €10.000 kunnen dus de Deugden hun reis beginnen naar wat uiteindelijk hun onderkomen in een Huis der Deugden zou kunnen worden, behoed en beschermd door een nieuw graalridderschap, ja zelfs een nieuwe graalridderorde. 

Een nieuw graalridderschap

Dit nieuwe graalridderschap zou dan de opgave hebben om de op hebzucht gebaseerde wereldeconomie (indirect en direct) om te vormen tot een wereldeconomie gebaseerd op liefde, broederschap in de zin van de sociale organica, zoals ontwikkeld in de door Rudolf Steiner reeds in 1922 gehouden cursus voor economen onder de titel Wereldeconomie (Uitg. Hesperia, Roteerdam) en de inleiding en voortzetting daarvan door o.m. Herbert Witzenmann (1905 -1988) in zijn door de Willehalm Stichting uitgegeven publicaties "De rechtvaardige prijs - Wereldeconomie als sociale organica", en "Geldordening als bewustzijnskwestie - Een nieuw financieel stelsel vereist een nieuw beschavingsprincipe" en diens komende "Sociale organica - ideeën voor de hervorming van de economie", waarin in het reeds vertaalde deel o.m. wordt voorgesteld om de aarde, die economisch gezien het sociale organisme is, een nieuwe bestemming te geven 

De graalimpuls van de 21ste eeuw

Direct kan dit niet gebeuren, maar wel indirect door de omvorming van het huidige, materialistische en onmenselijke, naar een oorlog van allen tegen allen leidende  beschavingsprincipe tot een idealistisch, mens- en aardelievend beschavingsprincipe, zoals uiteengezet in de studie"Geldordening als bewustzijnskwestie". Daarin wordt ontwikkeld dat het financiële stelsel een weerspiegeling is van het heersende beschavingsprincipe en omgekeerd, waaruit volgt dat met het opnemen en uitdragen van een dergelijk nieuw beschavingsprincipe door op de Deugden gegronde gemeenschappen, oases der menselijkheid, naar de samenleving toe een nieuw financieel stelsel mogelijk is. 

Als levensgrondslag en scholingsweg van zo'n nieuwe graalridderorde zouden dan zowel de traditionele ridderlijke deugden van moed, rechtvaardigheid en trouw alsmede de oorspronkelijke geloften van de monniken van gehoorzaam, kuisheid en armoede in een nieuwe moderne en samenhangende vorm kunnen dienen, waarvoor De Deugden ja een eerste, doch magistrale aanzet toe zijn.

Het werk van Valentin Tomberg

In deze samenhang dient beslist ook nog het werk genoemd te worden van de antroposoof, christelijke hermetist en latere katholieke hervormer Valentin Tomberg (1900-1973), die enige tijd vóór en tijdens de Tweede wereldoorlog in Nederland (Amsterdam en Den Haag) woonde en werkte.  In navolging van Rudolf Steiners oproep in een voordracht "De koninklijke kunt in een nieuwe vorm" te Berlijn in 1906 ("Die Tempellegende und die Goldende Legende, Dornach 1979, GA 73) riep ook Valentin Tomberg op tot een vernieuwing van het geestelijke ridderschap, en wel in een voordracht "Die neue Michaelsgemeinschaft und ihre Bedeutung für die Zukunft" (De nieuwe Michaelgemeenschap en haar betekenis voor de toekomst) die hij te Rotterdam in 1938 gehouden heeft in een cyclus van 7 voordrachten over de innerlijke ontwikkeling van de mens (Achamoth Verlag, Schönach 1993). Hij stelde zelfs een naam ervoor: "Michael-Sophia in nomine Christi". 

Rechtvaardige prijzen zijn de deugden van de wereldeconomie.

Samenvattend kan dus, tenminste als afgeleide hermetische stelling, wat buiten is, is zoals het binnen is, gezegd worden: "Rechtvaardige prijzen zijn de deugden van de wereldeconomie." Want net zoals de rechtvaardige prijsvorming in de buitenwereld op aarde het midden dient te bewerkstelligen tussen twee tegenovergestelde economische waardevormingenprocesses, dwz. die van de toepassing van arbeid op de natuur en die van de geest op de arbeid, zo dienen in de binnenwereld van de menselijke ziel de Deugden het midden te bewaren tussen de twee verschijningsvormen van het kwaad, het verleidend duivelse en het onderdrukkend satanische.   

Hardcover editie op til

Om potentieel belangstellenden en mogelijke sponsors van dit project de gelegenheid te geven zich verder op te hoogte ervan te stellen, is in deze blog de inleiding van de schrijver Herbert Witzenmann op de Engelse vertaling weergegeven, plus de 12 verluchtingen met daaronder de bijbehorende teksten en maandmeditaties. Voor diens inspirerende Ten geleide "Over het ontstaan van de Deugden" en het apologetische, machtige  Tot slot wordt verwezen naar het boekje zelf, dat te koop is in de winkel van de Roos, op BoekenRoute.nl en in iedere boekhandel. Binnenkort verschijnt een geheel doorziene hardcover editie dat hopelijk nog voor het einde van de tentoonstelling in de Roos aldaar gepresenteerd zal worden.